Նիդեռլանդների Գերագույն դատարանը որոշում է կայացրել, որը պարտավորեցնում է կառավարությանը վերստուգել Իսրայել F-35 կործանիչների պահեստամասերի արտահանման կասեցված լիցենզիան: Սա արվել է ի պատասխան մտահոգությունների, որ այդ մասերը կարող են օգտագործվել միջազգային իրավունքի խախտմամբ, հայտնում է Associated Press-ը:
Դատարանը նշել է, որ Հաագայի վերաքննիչ դատարանը գերազանցել է իր լիազորությունները, երբ 2024թ. փետրվարին որոշեց կասեցնել Իսրայել F-35 մասերի մատակարարումը՝ հիմնավորված անհանգստությամբ, որ դրանք կարող են ներառվել միջազգային իրավունքի խախտումներում:
Այս որոշումը ստիպել է կառավարությանը դադարեցնել արտահանումը, իսկ Գերագույն դատարանի փոխնախագահ Մարտին Պոլակը տեղեկացրել է, որ կառավարությանը տրվում է վեց շաբաթ՝ լիցենզիան վերանայելու համար:
Այս զարգացումները տեղի են ունենում այն ժամանակ, երբ Իսրայելը շարունակում է իր հարձակումները Գազայում և Նիդեռլանդները պատրաստվում է ազգային ընտրություններին, որոնք պետք է կայանան հոկտեմբերի 29-ին: Այս իրավիճակով պայմանավորված՝ ներկայիս կառավարությունը աշխատում է ժամանակավոր պաշտոնակատարի կարգավիճակով:
Գործը սկզբնական շրջանում հարուցվել է 2023թ․ վերջին՝ երեք հոլանդական իրավապաշտպան կազմակերպությունների կողմից, որոնք պնդում էին, որ F-35-ի մասերի փոխանցումը կարող է Նիդեռլանդներին մեղսակից դարձնել Գազայում Իսրայելի հնարավոր ռազմական հանցագործություններին: Իսրայելը մերժում է այս մեղադրանքները:
Հաագայի շրջանային դատարանը նախ մերժել էր արգելքը, սակայն վերաքննիչ դատարանը 2024թ. փետրվարին որոշեց դադարեցնել մատակարարումները՝ վկայակոչելով իրավական ռիսկերը: Կառավարությունը բողոքարկել էր այս որոշումը Գերագույն դատարանին՝ նշելով, որ արտաքին քաղաքական խնդիրները կառավարությանը պատկանող են: Գերագույն դատարանի իրավախորհրդատուն անցյալ տարվա նոյեմբերին հրապարակել էր կարծիք, որով մերժել էր կառավարության բողոքարկումը:
Նիդեռլանդներում է տեղակայված ԱՄՆ-ի F-35 պահեստամասերի երեք տարածաշրջանային պահեստներից մեկը: Նիդեռլանդների կառավարության փաստաբանները պնդում են, որ հոլանդական արգելքը անարդյունավետ կլինի, քանի որ Միացյալ Նահանգները, ամեն դեպքում, մատակարարում է պահեստամասերը: